«Ала Булкун» испиктээкил социокультурнай көстүү быһыытынан

.Захаров-Чээбий «Ала Булкун» олоҥхотунан Олоҥхо театрын испиктээкилэ саха театральнай искусствотыгар комическай туруоруу быһыытынан сонун көстүү. Маныаха Саха драматическай театрын нуучча классикатынан комедиялара, ону тэҥэ «Наара Суох» испиктээкил курдук норуодунай буолбут туруоруу олук охсубуттара.

Нуучча биллиилээх бөлүһүөгэ, культуролога, литературнай ырытааччыта, теоретига М.М.Бахтин этиитинэн, норуокка универсальнай күлүү культурата баар. Кини этэр «норуот карнавальнай утопията» күлүү культуратын көстүүтүн быһыытынан, үгэһи көрдөрүү уонна тылынан уус-уран айымньы көрүҥнэрэ Чээбий «Ала Булкун» олоҥхотун туруорууга толору көстөр.

Күлүү социокультурнай көстүү быһыытынан дьону түмэр күүһэ уопсастыба олоҕор улахан суолталааҕа Д.С.Лихачев, А.М.Панченко, С.С.Аверинцев курдук биллиилээх культурологтар үлэлэригэр суруллан турар.

«Ала Булкун» олоҥхо 2018 сыллаахха Т.В.Захаров-Чээбий 150 сылыгар турбута, режиссер артыыс Гаврил Менкяров бастакы туруоруута буолар. «1906 сыллаахха сурукка тиһиллибит олоҥхо бастаан ааҕа олордоххо комическай буолара тута өйдөммөтөҕө, эрээри Чээбий туһунан кинигэ ааптара Е.Д.Уварованы кытта олоҥхоһут ураты майгылаах, көрдөөх кэпсээннээх киһи буоларын туһунан кэпсэтии кэнниттэн, айымньы тыла-өһө дьэҥкэтик ойууланан, араас өҥүнэн оонньоон-тыынан кэлбитэ», — диир туруорааччы режиссер. Ол курдук дэйбиир курдук уус-уран деталь киирэн, Ала Булкун уобараһа ситэриллэн биэрбит.

Олоҥхо театрын артыыһа Павел Колесов дэгиттэр талааннаах артыыс буолара Ала Булкун оруолун оонньууругар толору көстөр. Манна ураты куолас, мимика, пластика, тус харизма барыта сүрүн дьоруойу толорор артыыска түмүллэн, бүтүн испиктээкили биир тыынынан көрөргө кыах биэрэр. Артыыстар пластическай, мимическай булуулара комическай олоҥхо гротеска олоҕурарын чаҕылхайдык көрдөрөллөр. Ала Булкун, абааһылар комическай уобарастарын Симэхсин эмээхсин ( Наталья Слепцова-Корякина) ситэрэн биэрэр. Иккис былаан артыыстарын ураты таҥастара-саптара, биир тэҥинэн толорор саҥалара Былыргы Греция драматурдара Эсхил, Софокл, Аристофан айымньыларыгар хор норуот санаатын көрдөрөр үгэһин тиэрдэр.

Тута доҕуһуол Олоҥхо театрын туруорууларын ньымата буоларын быһыытынан, национальнай инструменнар музыканы таһынан араас тыаһы-ууһу, көтөр-сүүрэр саҥатын биэрэр кыахтарын үрдүк таһымҥа көрдөрөр.

Сыана уларыйа турар реквизитэ, уоту-күөһү оонньотуу туруоруу темпоритмигэр дьүөрэлэһэн биэрэллэр.

Т.Захаров-Чээбий ураты олоҥхотун аныгы ыччат үөрэ ылыммыта Олоҥхо театрын сайдыытын биир кэрдиис үктэлэ буолла.

Елизавета Мигалкина, Олоҥхо театра