Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр Уфатааҕы федеральнай чинчийэр киин историяҕа, тылга уонна литератураҕа Институтун учуонайдара П.А. Ойуунускай «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхотун башкир тылыгар тылбаастаан туспа кинигэнэн бэчээттээн таһаардылар. Бу иннинэ хардарыта сүбэлэһии быһыытынан Саха сирин учуонайдара башкир норуотун «Ураал Баатыр» диэн аатырбыт эпическэй айымньытын сахалыы тылбаастаан таһаарбыттара. Түүр тыллаах омуктар эпическэй айымньыларын хардарыта тылбаастаһыы аан бастаан 2014 сыллаахха V-с ыҥырыылаах Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ, «Эпосы народов мира» норуоттар икки ардыларынааҕы түмсүү вице-президенэ Александр Жирков көҕүлээһининэн саҕаламмыта. Ити саҕалааһын чэрчитинэн билигин кыргыз омук «Манас», тывалар «Хунан Хара», алтаайдар «Маадай Хара» уонна башкирдар «Ураал Баатыр» диэн бастыҥ эпическэй айымньылара сахалыы тылбаастаннылар, онтон «Ньургун Боотур» олоҥхо бу омуктар тылларыгар тылбаастанан тарҕанна. Салгыы турок, хакас, казах учуонайдарын кытта хардарыта тылбааска үлэ бара турар.
«Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхону башкир ааҕааччытыгар билиһиннэрии сиэрэ-туома Башкортостан Ѳрѳспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Мунньаҕын – Курултаай Геральдическай саалатыгар ыытылынна.
Саха олоҥхотун башкир тылынан сүрэхтээhин кэмпириэнсийэтигэр Арассыыйа Наукаларын Академиятын Уфатааҕы федеральнай чинчийэр киинин салайааччыта Василий Мартыненко, Башкортостан Ѳрѳспүүбүлүкэтин Наукаларын Академиятын Президенэ Камиль Рамазанов, Уфатааҕы федеральнай чинчийэр киин историяҕа, тылга уонна литератураҕа Институтун дириэктэрэ Зугура Рахматуллина, Уфатааҕы федеральнай чинчийэр киин историяҕа, тылга уонна литератураҕа Институтун фольклористикаҕа отделын сэбиэдиссэйэ, саха эпоhын башкир тылыгар тылбаас эппиэттиир редактора Гульнур Хусаинова, бу институт тылга отделын сэбиэдиссэйэ Гульназ Ягафарова, Башкортостан Ѳрѳспүүбүлүкэтин култуураҕа миниистирин солбуйааччыта Ильнур Мухьянов, 2011-2018 сылларга Башкортостан Ѳрѳспүүбүлүкэтин бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта, М. Акмулла аатынан Башкир судаарыстыбаннай педагогическай университетын ректора Салават Сагитов уонна да атын учуонайдар, литератордар, общественнай диэятеллэр, культура үлэһиттэрэ кытыннылар.
Саха сириттэн Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ Александр Жирков, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ профессора Василий Илларионов уонна «Олоҥхо» театрын артыыската, саха героическай эпоhын толорооччу Анастасия Алексеева кытыннылар.
Конференция кыттааччылара саха уһулуччулаах олоҥхото башкир тылынан тахсыбытын Аан дойду эпическэй айымньыларын харыстыыр, тарҕатар үлэ биир дьоһуннаах ситиһиитэ диэн сыаналаатылар, инникитин маннык таһымнаах үлэ салҕанан барарыгар кыттыһар, бииргэ үлэлэһэр баҕаларын биллэрдилэр.
Башкортосан судаарыстыбаннай педагогическай университетын ректора Салават Сагитов аан бастаан 2014 с. Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтин Президенэ Рустэм Хамитов уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков саха уонна башкир норуоттарын эпическэй айымньыларын хардарыта тылбаастаһыыны тэрийэр туһунан кэпсэтиилэрэ буолбута диэн эттэ. Сүбэлэһии түмүгүнэн Рустэм Хамитов Башкортостан өттүттэн бу үлэни тэрийэригэр Салават Сагитовка сорудах биэрбит. Салават Талгатович оччолорго Өрөспүүбүлүкэ бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччытынан үлэлиирэ.
Арассыыйа наукаларын Академиятын Уфатааҕы федеральнай чинчийэр киинин Президенэ, биологическай наука доктора, профессор, Василий Мартыненко, Башкортостан Наукаларын Академиятын Президенэ, техническэй наука доктора, профессор, Камиль Рамазанов «Аан дойду эпическэй айымньылара» бырайыак норуоттар икки ардыларыгар гуманитарнай, культурнай ситими олохтуурга, бииргэ үлэлэһиини тэрийэргэ суолтатын бэлиэтээтилэр, Саха сиринээҕи Научнай киин уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Наукаларын Академиятын салалталарыгар, бары коллегаларыгар бу ситиһиинэн бэйэлэрин эҕэрдэлэрин тириэртилэр.
Бу тэрээһин кэмигэр Александр Жирков Башкортостан Ѳрѳспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Мунньаҕын – Курултай Бэрэссэдээтэлин Константин Толкачевы кытта кѳрүстэ. Кѳрсүһүү кэмигэр кинилэр 2017 сыллаахха Саха Ѳрѳспүүбүлүкэтин уонна Башкортостан Ѳрѳспүүбүлүкэтин парламеннарын икки ардыларыгар түhэрсиллибит бииргэ үлэлээhин туhунан Сѳбүлэhии конструктивнай суолтатын бэлиэтээтилэр, бырааттыы ѳрѳспүүбүлүкэлэр парламеннарын икки ардыларыгар бииргэ үлэлээhини салгыы кэҥэтии саҥа хайысхаларын дьүүллэстилэр.
С.Софронов