Дириҥ кутурҕаммытын тиэрдэбит

Истиҥник саныыр, ытыктыыр, үлэбитигэр биир саамай тирэх, көмө буолбут күндү киһибит, улахан учуонай, дьиэ кэргэн тэбэр сүрэҕэ — тапталлаах ийэ, эбээ Нина Игнатьевна, ыарахан ыарыыттан бу орто дойдуттан букатыннаахтык барбытынан кэргэнигэр, оҕолоругар, сиэннэригэр, хаан уруу аймахтарыгар, бары чугас дьонугар, биир дойдулаахтарыгар Олоҥхо Киинин үлэһиттэрин уонна Олоҥхо Ассоциацията уопсастыбаннай тэрилтэбит аатыттан дириҥ кутурҕаммытын тиэрдэбит
Биһиги олоҥхо эйгэтигэр чугастык алтыспыт дьоннор наһаа курутуйабыт, суохтуубут, долгуйабыт!
Нина Игнатьевна орто дойдуттан арахсыбыта араҥаччылыы, харыстыы сылдьыбыт чугас дьонугар ыарахан түгэн, ону туох да толуйбат. Ол эрээри сирдээҕи аналын толорон, үлэ бөҕө үлэлээн, бэйэтин туһунан үтүө өйдөбүлү хаалларан, тапталы билэн, ийэ буолар үөрүүгэ тиксэн, сааһыран олорон сиэн минньигэс сытын билэн барда диэтэххэ, хаалбыт чугас дьонун санаатыгар арыыйда чэпчэки буолуо
Нина Игнатьевна идэтин дириҥник билэр, таптыыр, дьиҥнээх наука үлэһитэ этэ. Кимиттэн-тугуттан тутулуга суох киһиэхэ биир тэҥ сэмэй, истиҥ сыһыаннаах, саха интеллигенциятын чулуу представителэ, Саха Далбар Хотуна, сахалыы сиэрдээх Айыы киһитэ этэ
Нина Игнатьевна олоҥхону олохтоохтук чинчийэн, сиһилии үөрэтэн иитии-үөрэтии систиэмэтин бастакынан төрүттээбит, оҥорсубут, сахалыы мындыр өйдөөх-санаалаах, олоххо ураты көрүүлэрдээх, бөдөҥ ученай быһыытынан сыаналанар. Кини чинчийиилэрэ, көрүүлэрэ барыта олохтоохтор, билиҥҥи олоххо олоҥхо иитэр-үөрэтэр кыаҕын ситимнээн үөрэх систиэмэтигэр киллэриигэ тирэх буолаллар, үүнэр көлүөнэҕэ иитии-үөрэтии эйгэтигэр олоҥхо сабыдыалын киэҥник ырытан көрдөрөллөр.
Нина Игнатьевна 1981 с-ха таһааарбыт «Олоҥхону оскуолаҕа үөрэтии» методическай пособиетыгар кыра кылаастан саҕалаан, олоҥхону үөрэтиини уруогунан эрэ муҥурдаммакка кылаас таһынан үлэҕэ киэҥник киллэриини сырдатан, утумнаах, тиһиктээх үлэ бардаҕына эрэ олоҥхо иитэр-үөрэтэр кыаҕын туһаныахха сөбүн бастакынан үөрэх эйгэтин үлэһиттэригэр тиэрдибитэ.
Кини элбэх научнай үлэлэрэ, оҥорсубут программалара, Олоҥхо уран тыла уонна Ойуулаах тылдьыта, Олоҥхо педагогикатын төрүттэрэ диэн улахан үлэ уо.д.а. үлэлэрэ, билигин үөрэх үлэһиттэрин саамай туттар боччумнаах үлэлэрэ буолаллар.
Олоҥхо Ассоциацията общественнай тэрилтэбит республикаҕа олоҥхо эйгэтин тэрийиигэ хамсааһыны таһаарыытыгар биир саамай тирэх, көмө буолбут киһибит Нина Игнатьевна буолар. Олоҥхо туһа диэн биирдэ да аккаастаабакка өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар командировкаҕа үөрэ-көтө сылдьыһан, сыл киэҥ былааннаах үлэҕэ кыттыһан, көһө сылдьар мунньахтары, семинардары, конференциялары, көрсүһүүлэри, Олоҥхо Ыһыахтарын ыытыһан, бэйэтин ыллыктаах санаатын дьоҥҥо-сэргэҕэ тиэрдэн, сүбэ-ама, дурда-хахха буолан кэлбитэ.
Нина Игнатьевна ыалдьыбытыгар наһаа суохтаабыппыт. Институкка бииргэ үлэлиир дьүөгэлэрин кытта — Нина Игнатьевна, Екатерина Петровна, Диана Гаврильевна – Олоҥхо туһугар биһиги ханнык баҕарар үлэҕэ кыттыһарга куруутун бэлэммит диэн, үөрэ-көтө этэллэрэ. Уопсастыбаннай тэрилтэбит үлэтигэр саамай эрэллээх көмөлөһөөччүлэрбитинэн буолбуттара. Кинилэри кытта ханнык баҕарар суолталаах боппуруостары үөрэ-көтө быһаарсан, кинилэртэн тутулуктааҕы, түбүктээх үлэлэриттэн быыс булан, барытын бириэмэтигэр оҥорон иһэллэрэ.
Олоҥхо Ассоциациятын Ф.В. Габышева салайарын саҕана өрөспүүбүлүкэ улуустарын барытын кэрийэн, көһө сылдьар тэрээһиннэри ыытыы саҕаламмыта — Сунтаарынан, Ньурбанан, Үөһээ-Бүлүүнэн, Бүлүүнэн, илин эҥэр, киин улуустары барыларын хабан, хоту улуустарга Дьааҥыга, Муомаҕа тиийэ сылдьыталаан, үлэ бөҕө ыытыллыбыта. Онно барытыгар Нина Игнатьевна күүтүүлээх ыалдьыт этэ, кини кэлбитин көрөн, дьон наһаа үөрэрэ, онно кини ыллыктаах санааларын тиэрдэн, сүбэ-ама биэрэн, дьону көхтөөх үлэҕэ көҕүлүүр ураты дьоҕурдаах ученай этэ. Улуустарга сылдьыыларбыт хайаан түмүктээх буолара. Боротокуолга, рекомендацияларга киирбит этиилэри олоххо киллэриигэ былааннаах үлэ ыытыллан, олоҥхо эйгэтин тэрийиигэ хамсааһын тахсыбыта. Бу сыллар тухары элбэх араас ыарахаттары да көрсүбүппүт, үөрүүлээх да түгэн элбэх этэ. Сир ахсын өйдөрүн-санааларын ууран, олоҥхо туһугар сэмэйдик үлэлии-хамсыы сылдьар тирэх буолар элбэх дьоннорбут көмөлөрүнэн үлэ бөҕө салгыы барар. Улахан бырайыактар ситимҥэ киирэн, суолларын-иистэрин сыыйа булан баран иһэллэриттэн, оҕо-ыччат дьон олоҥхоҕо интэриэһэ үрдээн иһэриттэн Нина Игнатьевна наһаа үөрэр этэ. — Үлэбит түмүгэ сыыйа дьэ көстөн иһэр, — диэн астына этэрэ.
Нина Игнатьевна этэр этэ — Билигин кырдьаҕаһыттан эдэригэр тиийэ сүрүн сорукпут — олоҥхону харыстааһын, тарҕатыы, кини эйгэтин кэҥэтэ, олохсута сатааһын, кэлэр көлүөнэҕэ чөл тириэрдии буолар, — диэн. Кини эппит ыллыктаах санаата билигин олоххо киирэр.
Нина Игнатьевна, Эйиэхэ олоҥхобутун чөллөөхтүк тарҕатар, эдэр ыччакка тиэрдэр туһугар ыытар элбэх өрүттээх, дириҥ суолталаах үлэбитигэр, улахан өйөбүлүҥ уонна көмөҥ иһин үйэлэр тухары махтаныахпыт!
Ситэ эппэтэх санааҕын чугас дьонуҥ, биир санаалаахтарыҥ, коллегаларыҥ салгыахтара… Ийэ кутуҥ чугас дьонуҥ сүрэҕэр куруутун баар буолуо…
Нина Игнатьевна бу сиргэ хаалларбыт суола-ииһэ, суруйан-бичийэн хаалларбыт үлэлэрэ, эппит санаалара суолдьут сулус буолуохтара, салҕанан бара туруохтара, үтүө аата хаһан да умнуллуо суоҕа диэн эрэнэбит!
Күндү киһибит Нина Игнатьевна, быдан дьылларга быраһаай, уһун уугун туох да аймаабатын🙏🏻🙏🏻🙏🏻

Олоҥхо эйгэтигэр бииргэ алтыспыт дьонун аатыттан
Елена Протодьяконова.
От ыйын 2 күнэ. 2024 с.